Onderzoek wijst uit: te weinig aandacht voor artsenberoepen buiten het ziekenhuis in de geneeskundeopleiding

Uit onderzoek van De Geneeskundestudent (DG) blijkt dat het onderwijs over artsenberoepen buiten het ziekenhuis (extramurale geneeskunde) in de geneeskundeopleiding ondermaats is. Een opvallend resultaat gezien het feit dat er in de maatschappij een zorgwekkende mismatch is tussen de vraag naar en het aanbod van artsen buiten het ziekenhuis.

De instroom in specialisaties binnen de sociale geneeskunde (o.a. publieke gezondheidszorg, bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde), arts verstandelijk gehandicapten en ouderengeneeskunde blijft al jaren achter. In een enquête onder 2647 geneeskundestudenten werd onderzocht welke oorzaken kunnen bijdragen aan de achterblijvende instroom. Studenten kregen in deze enquête vragen voorgelegd over het aanbod en de kwaliteit van het onderwijs en de coschappen (artsenstages) buiten het ziekenhuis. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat 55.7% van de studenten van mening is onvoldoende onderwijs te krijgen of te hebben gehad om een duidelijk beeld te vormen bij de specialisaties buiten het ziekenhuis. Zo wordt er op slechts twee universiteiten een verplicht coschap ouderengeneeskunde aangeboden, ondanks de aangenomen motie van de Tweede Kamer om de coschap ouderengeneeskunde verplicht te maken voor alle studenten. Een coschap in de sociale geneeskunde is daarentegen wel al bij zes universiteiten verplicht. Echter blijkt uit de enquête dat meer dan de helft van de studenten ontevreden is over de inhoud van dit coschap. De lage kwaliteit of zelfs de afwezigheid van de extramurale coschappen speelt dus zeer waarschijnlijk een rol bij het gebrek aan populariteit voor de opleidingsplekken in de ouderen- en sociale geneeskunde.

DG toont bezorgdheid over deze bevindingen en benadrukt dat het curriculum voornamelijk de nadruk legt op beroepen in het ziekenhuis, zoals cardiologie, kindergeneeskunde en chirurgie. Zo wordt er tijdens de gehele opleiding op bijna alle universiteiten slechts (een deel van) één vak besteed aan deze vakgebieden. Daarbij lopen geneeskundestudenten bijvoorbeeld zo’n 18 maanden coschappen, waarvan ongeveer 1 maand buiten het ziekenhuis wordt doorgebracht. Dit terwijl sociale geneeskunde een breed scala aan vakgebieden omvat, zoals bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde, maar ook jeugdgezondheidszorg. Hierdoor ontstaat een scheve coschapverdeling, helemaal gezien het feit dat uiteindelijk slechts één derde van de artsen in het ziekenhuis zal werken.

De consequenties van het ondermaatse aanbod aan extramurale beroepen in de geneeskundeopleiding zijn dus zichtbaar in de instroom van specialisaties binnen de publieke gezondheidszorg, arts verstandelijk gehandicapten en ouderengeneeskunde. DG benadrukt de urgentie van de situatie, waarbij zij waarschuwt dat als het aantal artsen buiten het ziekenhuis niet snel toeneemt, schrijnende situaties kunnen ontstaan waarbij de meest kwetsbare groepen in de samenleving het hardst worden getroffen. De zorg voor onder andere (kwetsbare) kinderen, ouderen en verstandelijk gehandicapten komt hiermee in gevaar.

Uit de enquête bleek tenslotte de bereidwilligheid van studenten: bijna 56% is van mening dat het curriculum aangepast moet worden en dat er meer onderwijs en coschappen over beroepen buiten het ziekenhuis moeten worden toegevoegd. Het onderzoek van DG wil bewustwording creëren over het belang van een evenwichtig en compleet curriculum, waarin extramurale beroepen volwaardig worden vertegenwoordigd. Het is essentieel om toekomstige artsen goed voor te bereiden op de diverse uitdagingen in de gezondheidszorg, zodat zij de best mogelijke zorg kunnen bieden aan alle patiënten, ongeacht de setting waarin zij werkzaam zijn. DG concludeert dat het nu aan de faculteiten is, samen met het werkveld, om verandering teweeg te brengen.

Ga hier naar ons rapport over extramurale capaciteit.